Portraits of Innocence

Η Μύκονος του 1950, μέσα από τον φακό του μεγάλου φιλέλληνα Αμερικανού φωτογράφου Robert McCabe.

Τέλη δεκαετίας του ’30. Σε κάποιο σπίτι, στα προάστια της Νέας Υόρκης, ο εκδότης της εφημερίδας «The New York Mirror», Charles B. McCabe, αφήνει στα χέρια του πεντάχρονου γιου του Robert μία φωτογραφική μηχανή. Ο μικρός περνάει ατέλειωτες ώρες μέσα στον σκοτεινό θάλαμο που βρίσκεται στο υπόγειο του σπιτιού τους. Θέλει να γίνει ρεπόρτερ, αλλά, καθώς μεγαλώνει, το ενδιαφέρον του απομακρύνεται από την ανασύνθεση μιας ιστορίας, για να στραφεί στη σύνθεση της εικόνας. Ο Robert θα γίνει φωτογράφος… Το καλοκαίρι του 1954, ο τότε φοιτητής του Princeton –σπούδασε αγγλική φιλολογία και η διπλωματική του αφορούσε τη σχέση του Λόρδου Βύρωνα με την Ελλάδα– φτάνει με τον αδελφό του Charles στην Ελλάδα. Για δεκαπέντε ημέρες, έχουν σχεδιάσει. Το σχέδιο «ναυαγεί», αυτή η «εκπληκτικά όμορφη γωνιά του κόσμου», όπως τη χαρακτηρίζει, κρατά τα δύο αδέλφια ένα ολόκληρο καλοκαίρι. «Η θάλασσα ήταν γαλάζια, ο ουρανός καθαρός – πολύ διαφορετικά από τα προάστια της Νέας Υόρκης, όπου ζούσα», αναφέρει.

Γοητευμένος από μία χώρα που δεν γνωρίζει ακόμη τη λέξη «τουρισμός» –«ένιωθα λες και ανακάλυπτα χαμένους πολιτισμούς στην καρδιά της ζούγκλας»–, ο Robert θέλει να την ανακαλύψει και να τη φωτογραφήσει έτσι όπως ακριβώς είναι: ανέγγιχτη. Το επόμενο καλοκαίρι αποφασίζει να επιστρέψει ξανά και με το θράσος της νιότης ταξιδεύει αυτή τη φορά ως μέλος του πληρώματος κάποιου φορτηγού-πλοίου, αφού πρώτα έχει πείσει τον πλοιοκτήτη του να του εξασφαλίσει είσοδο σε αυτό. Και κάπως έτσι, φτάνει στη Μύκονο. Ένα νησί «ήσυχο, μαγικό, με ένα και μοναδικό δωδεκαθέσιο λεωφορείο και πληθώρα από γαϊδουράκια…

Την ημέρα της άφιξής μου φιλοξενούσε περίπου δεκαπέντε επισκέπτες». Η Μύκονος ισοδυναμεί για τον McCabe με ένα «ανεξάρτητο νησιωτικό πριγκιπάτο», με τον δικό της πολιτισμό, τους δικούς της χορούς, τα τραγούδια της, την ποίηση, την κουζίνα, τα υφάσματα, την αρχιτεκτονική, ακόμα και τη γλώσσα της. Όσο δύσκολη κι αν φαντάζει η αποτύπωση όλων των παραπάνω στον φωτογραφικό φακό, εκείνος το καταφέρνει. Ψαράδες στον γιαλό, μικρά παιδιά που παίζουν, άνθρωποι των πανηγυριών, επιβάτες πλοίων για τα άλλα κυκλαδίτικα νησιά, μαυροφορεμένες γυναίκες του μόχθου, πλανόδιοι πωλητές με γαϊδουράκια, χοροί και τραγούδια, σκαμμένα πρόσωπα και ζεστά χαμόγελα ποζάρουν στην κάμερά του με αθωότητα, χαρίζοντας στις εικόνες του ζωντάνια κι ευαισθησία.

Κι αυτή ακριβώς είναι η δύναμη των εικόνων του McCabe: οι εκπληκτικά ζωντανές εικόνες ανθρώπινου ενδιαφέροντος… Έκτοτε, η ανάγκη του να επιστρέφει γίνεται κάτι σαν τρόπος ζωής. Παντρεμένος με Ελληνίδα, ο 88χρονος σήμερα φωτογράφος, που έλαβε τιμητική πολιτογράφηση ως Έλληνας πολίτης, το 2020, δεν έπαψε ποτέ να μιλάει για τις ομορφιές της Ελλάδας, ιδίως για εκείνες που παραμένουν ανέγγιχτες στο πέρασμα του χρόνου.

«Ποιο είναι το αγαπημένο μου μέρος στην Ελλάδα; Οποιοδήποτε χωριό σε νησί χωρίς τουρίστες και με μια καλή ταβέρνα. Ή ένας απομονωμένος κόλπος με την καλύβα ενός βοσκού… Να απολαμβάνω φίλους, φαγητό, τοπία και τις ελληνικές θάλασσες…».

TEXT :
ROMINA XYDA

PHOTOS :
'MYKONOS: PORTRAITS OF A VANISHED ERA'
BY AUTHOR ROBERT McCABE - PUBLISHED BY PATAKIS PUBLICATIONS