The City’s Historic Flea Markets

Στις ιστορικές αγορές της Θεσσαλονίκης, κάθε μέρα, ζωντανεύει κι ένας άλλος κόσμος. Φρέσκος, φασαριόζος και γλεντζές.

Στο κέντρο της πάλαι ποτέ εβραϊκής γειτονιάς, χτίστηκε το 1922 η Αγορά Μοδιάνο από τον Ελί Μοδιάνο. Δύο στοές στη συμβολή της Κομνηνών με τη Βλάλη, που εκτείνονται κατά μήκος της πλατείας στην κατεύθυνση της Βλάλη, με τη χαρακτηριστική αετωματική πρόσοψη και τη γυάλινη οροφή. Στη νότια στοά, παλιά, έβρισκες τα τυριά και τα αλλαντικά και βόρεια τα μανάβικα. Το Καπάνι ή Κοιλιά της Θεσσαλονίκης είναι η παλαιότερη υπαίθρια αγορά της πόλης. Επί τουρκοκρατίας λεγόταν «Ουν Καπάν», που σημαίνει Αλευραγορά. Στον δρόμο στηνόταν η πραμάτεια με τα λαχανικά και τα κάθε λογής τρόφιμα, στα ισόγεια των διώροφων κτιρίων της λειτουργούσαν τα καταστήματα και τα ανώγια με τα τοξωτά παράθυρα φιλοξενούσαν τα εργαστήρια.

Καπάνι, όμως, λέγεται και η ευρύτερη περιοχή που περιλαμβάνει τη Βλάλη με τα χασάπικα, τη Χαλκέων που στο παρελθόν στέγαζε τους τεχνίτες του χαλκού, τη Σπανδώνη και τη Σολωμού με τις γιαγιαδίστικες ρόμπες και τις μάλλινες φανέλες. Ασκητού και Μενεξέ μυρίζει το φρέσκο ψάρι. Κάπου εκεί ανάμεσα, σώζεται και η σκεπαστή αγορά, που φιλοξενεί τα τελευταία κρεοπωλεία με πατσά και ποδαράκια και μερικά ψαράδικα που πουλάνε και κάτι ξεχωριστό, όπως ρίνες και σαλάχια. Στις μέρες μας το Καπάνι λέγεται «Δημοτική Αγορά Βλάλη». Το Καπάνι κάηκε δύο φορές, το 1889 και το 1917, ενώ ο σεισμός του 1987 ήρθε να του δώσει άλλο ένα μοιραίο χτύπημα.

Έξω ακριβώς από τη Μοδιάνο το ολάνθιστο Γιαχουντί Χαμάμ, τα Λουλουδάδικα, η εβραϊκή αγορά που χτίστηκε στο πρώτο μισό του 16ου αιώνα. Απέναντι από το Καπάνι και γύρω από την Πλατεία Άθωνος, η Αγορά Βατικιώτη σφύζει από ζωή, με ταβέρνες, μαγαζιά στριμωγμένα το ένα δίπλα στο άλλο, στα δαιδαλώδη δρομάκια, με κάποια μπακάλικα και εργαστήρια ξυλογλυπτικής να ασφυκτιούν ανάμεσά τους. Στην πιο ευωδιαστή βόλτα της πόλης, όλα σε φωνάζουν, όλα θα τα λαχταρίσεις και όλα αξίζει να τα ψωνίσεις: τα φρέσκα όσπρια, τα τουρσιά, τα ντολμαδάκια, το παστό ψάρι, το αλεύρι, το χειροποίητο φύλλο, τους ξηρούς καρπούς, τα φρέσκα λουλούδια, τις αντίκες.

Κι όμως, αυτός ο πολύχρωμος περίπατος δεν θα έχει νόημα αν στο τέλος δεν καταλήξει με ένα τσίπουρο –γράπα το λένε εδώ–, ντολμαδάκια, σουτζουκάκια από χταπόδι και σουπιά, φάβα με καλαμαράκια –και αυτό είναι μόνο η αρχή–, στα τραπεζάκια του Μήτσου. Στο πιο μικρό μαγαζί της πόλης, που όμως χωρά όλη τη συγκίνηση, αυτούσια την αύρα των αιώνων που πέρασαν πάνω από αυτή την ξεχωριστή πόλη.

Να στριμωχτείς όπου βρεις, σε λίγο όλο το μαγαζί θα ‘ναι η παρέα σου,  όταν οι κουβέντες θα χάνονται από τις πλανόδιες μουσικές και τις μπάντες-έκπληξη, οι οποίες μεταμορφώνουν σε διονυσιακό γλέντι τα παλιά πλακόστρωτα της πλατείας, που αποκτά μια πρωτόγνωρη ευδαιμονία. Ο μεζές, αντάξιος ενός πεντάστερου δημιουργικού εστιατορίου, θα συμπληρώσει μια εμπειρία, που διηγείται με αισθήσεις την αληθινή καρδιά της Θεσσαλονίκης.

TEXT : ELENI PSYHOULI  |  PHOTOS : ALEXANDROS AVRAMIDIS & PERIKLES MERAKOS