Tabakaria Revival

Η αναγέννηση του βιομηχανικού μνημείου των Χανίων.

Στην ανατολική πλευρά των Χανίων, κάτω από την αριστοκρατική Χαλέπα, υψώνονται σαν σκηνικό κάποια παλιά, επιβλητικά κτίρια. Είναι τα Ταμπακαριά, δηλαδή τα βυρσοδεψεία, που στα μέσα του 19^ου αιώνα έδωσαν στη γειτονιά αυτή μαζί με το όνομά τους και την ταυτότητα ενός σημαντικού βιοτεχνικού κέντρου.

Κατά τη διάρκεια της ακμής τους, τη δεκαετία του ’50, υπήρχαν στα Ταμπακαριά περισσότερα από 80 μικρά και μεγάλα βυρσοδεψεία (βιοτεχνίες επεξεργασίας δερμάτων), όπου απασχολούνταν εκατοντάδες επιδέξιοι τεχνίτες. Τα χρόνια εκείνα, στους δρόμους τους, ο θόρυβος των μηχανών μπερδευόταν με τραγούδια, έβλεπες παιδιά να ξύνουν προβιές στα καβαλέτα και εργάτες να πλένουν δέρματα μέσα σε λαξευτές γούρνες. Άκουγες τις βαρέλες, που μαλάκωναν το εμπόρευμα, να γυρίζουν κι ανάσαινες την ιδιαίτερη μυρωδιά του ταμπακαριού. Μετά τη δεκαετία του ’70, ο τρόπος επεξεργασίας του δέρματος άλλαξε, πολλοί άφησαν το επάγγελμα, η περιοχή εγκαταλείφθηκε, ακολούθησε η υποβάθμισή της και το μόνο που απέμεινε ήταν τα κελύφη των κτιρίων που, παρά την εγκατάλειψη, σχημάτιζαν ένα μοναδικό αρχιτεκτονικό σύνολο.

Κτίρια λιτά και στιβαρά, καμωμένα από πωρόλιθο, με δύο ή τρεις ορόφους, μικρά παράθυρα και τετράριχτες σκεπές. Η γοητεία των Ταμπακαριών ανέπαφη, η ομορφιά τους αδιαπραγμάτευτη. Σήμερα, 26 κτίρια έχουν ανακηρυχθεί διατηρητέα ως μνημεία βιομηχανικής αρχαιολογίας, ενώ κάποια άλλα ανακατασκευάζονται με απόλυτο σεβασμό στον μνημειακό χαρακτήρα της περιοχής.

TEXT : ROMINA XYDA
PHOTOS :
YIANNIS GIANNELOS
INSITE ARCHITECTS LAB